МысалықазіргіқолданыстағыКонституцияныңаталғанбөлімі «VII бөлім. Соттаржәне Сот төрелiгi» депаталса, жаңаредакцияданкейін «VII бөлім. Соттаржәне сот төрелiгi. Прокуратура. Адам құқықтарыжөніндегіуәкіл» депөзгертілді.
9 баптантұратынбұлбөлімдегі 78, 82 және 83-баптар өзгерді. Әрине, 78-бапта аса қаттыөзгерісжоқ. Тек бапмәтініндегі «Кеңес» сөзі «Сот» сөзінеалмастырылды.
Ал 82-баптың 4-тармағына жасалғанөзгертудіңнәтижесінде, бұғандейін Президент тағайындапкелгенЖоғарғы сот кеңесініңтөрағасы, бұданбылай Парламент Сенатыныңкелісіміменғанатағайындалатынболады. Яғни Президент Сенат депутаттарыменкелісеоытрыптағайындайалады.
Соныменқатар, осы баптың 5-тармағына енгізілгенөзгеріс – Жоғарғысоттыңқұрылымынқалыптастыру да заңменбекітілетінболды.
Жаңаредакциядағы VII бөлімдегіөзгеріскеұсынылған 83-бапта екітармақжаңаредакцияменберілді. Алғашқысы – 4-тармақ. Ондабұғандейін «прокуратураныңқұзыреті, ұйымдастырылуы мен қызметтәртібізаңменбелгіленіп» келсе, бұданбылай «Конституциялықзаңменбелгіленетіні» анықкөрсетілген.
Аталғанбапқаенгізілгенекіншіөзгерістікелей Адам құқықтарыжөніндегіуәкілдіңміндеттері мен құқықтарына, құзыреті мен қызметінебайланысты. Анығы 83-бап 83-1-бабымен толықтырылды.
4 тармақтантұратынбұлбаптаеліміздегі Адам құқытарыжөніндегіуәкілдіңмәртебесіКонституциялықдеңгейгедейінкөтерілгенінанықбайқауғаболады.
VII бөлімдегібаптарғаенгізілгенөзгерістердітолығырақтөменненоқуғаболады.
Айта кетейік, КонституциялықреформағаұсынылғанАтазаңымыздыңжаңанұсқасы жақындажарияланды. Ал ескінұсқасыАқорданыңресмисайтында жарияланған қазіргікездегіқолданыстағыКонституцияданалынды.
78-бап
Жаңанұсқада: 78-баптағы «Кеңеске» дегенсөз «Сотқа» дегенсөзбенауыстырылсын.
Ескінұсқада: 78-бап
СоттардыңКонституцияменбаяндыетілгенадамныңжәнеазаматтыңқұқықтары мен бостандықтарынанұқсанкелтіретінзаңдар мен өзге де нормативтікқұқықтықактілердіқолдануғахақысыжоқ. Егер сот қолданылуғатиістізаңнемесеөзге де нормативтікқұқықтық акт Конституцияменбаяндыетілгенадамныңжәнеазаматтыңқұқықтары мен бостандықтарынанұқсанкелтіредідептапса, ісжүргізудітоқтататұруғажәне осы актініконституциялықемесдептану туралы ұсыныспенКонституциялықКеңескежүгінугеміндетті.
82-бап
Жаңанұсқада: 82-баптың 4 және 5-тармақтары мынадайредакциядажазылсын:
«4. Жоғары Сот КеңесініңТөрағасын Республика Президенті Парламент Сенатыныңкелісіміменбойыншатағайындайды.
5. Жоғары Сот Кеңесініңмәртебесі, құрамынқалыптастырутәртібіжәнежұмысынұйымдастырузаңдаайқындалады.».
Ескінұсқада: 82-баптың 4-5-тармақтары
4. Жоғары Сот Кеңесі Республика ПрезидентітағайындайтынТөрағаданжәнебасқа да адамдарданқұралады.
5. Жоғары Сот Кеңесініңмәртебесіжәнежұмысынұйымдастырузаңменбелгіленеді.
Ескерту. 82-бап жаңаредакцияда — ҚР 2007.05.21 N 254 Заңымен.
83-бап
Жаңанұсқада: 83-баптың 4-тармағындағы «заңмен» дегенсөздер «конституциялықзаңда» дегенсөздерменауыстырылсын.
Ескінұсқада: 83-баптың 4-тармағы
4. Республика прокуратурасыныңқұзыреті, ұйымдастырылуы мен қызметтәртібізаңменбелгіленеді.
Жаңанұсқада: Мынадаймазмұндағы 83-1-баппен толықтырылсын:
«83-1-бап
1. ҚазақстанРеспубликасындағы Адам құқықтарыжөніндегіуәкіладам мен азаматтыңбұзылғанқұқықтары мен бостандықтарынқалпынакелтіругежәрдемдеседі, адам мен азаматтыңқұқықтары мен бостандықтарынілгерілетугеықпалетеді.
2. Адам құқықтарыжөніндегіуәкілөзөкілеттіктерінжүзегеасырукезіндетәуелсізболадыжәне мемлекеттік органдар мен лауазымдыадамдарғаесепбермейді.
3. Қылмысорнындаұстапалынғаннемесеауырқылмыстаржасағанжағдайларданбасқакезде, Адам құқықтарыжөніндегіуәкілдіөзөкілеттігініңмерзіміішіндетұтқынғаалуға, күштепәкелуге, оған сот тәртібіменбелгіленетінәкімшілікжазалаушараларынқолдануға, Сенаттыңкелісімінсізқылмыстықжауаптылыққатартуғаболмайды.
4. Адам құқықтарыжөніндегіуәкілдіңқұқықтықжағдайыжәнеқызметінұйымдастыруконституциялықзаңдаайқындалады.».
Естеріңізге сала кетейік, Конституциялықреформадаөзгертілген баптар: 4-бап, 6-бап, 15-бап, 23-бап, 24-бап, 42-бап, 43-бап, 44-бап, 46-бап, 47-бап, 50-бап, 51-бап, 52-бап, 53-бап, 54-бап, 55-бап, 56-бап, 57-бап, 58-бап, 61-бап, 62-бап, 71-бап, 72-бап, 73-бап, 74-бап.
#Жоғарғы сот #конституциялық заң #конституция #Ата заң #адам құқықтарыжөніндегіуәкіл #Конституциялық реформа #Конституция-2022 #78-бап #82-бап #83-бап
https://baq.kz/konstitutsiyalyq-reforma-qay-bap-qalay-ozgeredi-vii-bolim_279595/